Nowoczesne terapie dla pacjentów
MULTIMEDIALNY SYSTEM C-EYE DO KOMUNIKACJI Z PACJENTEM Z OGRANICZONĄ ŚWIADOMOŚCIĄ
Multimedialny system C-Eye to zintegrowany system wspierający ocenę stanu świadomości osób z dowolnym uszkodzeniem centralnego układu nerwowego oraz umożliwiający prowadzenie neurorehabilitacji osób z dysfunkcjami neurologicznymi i zaburzeniami rozwoju. Urządzenie to pozwala na alternatywny sposób komunikacji chorego z otoczeniem z zastosowaniem technologii śledzenia wzroku pacjenta.
System C-Eye zawiera:
- a) moduł oceny stanu pacjenta – badanie: zmysłów komunikacji, funkcji językowych i poznawczych, stanu emocjonalnego;
- b) moduł neurorehabilitacji – stymulacja: funkcji językowych, wzrokowo – przestrzennych, pamięci, myślenia, umiejętności komunikacyjnych;
- c) moduł komunikacji i rozrywki: wirtualne klawiatury, komunikacja tekstowa, piktogramy, ćwiczenie wzroku, quizy, odtwarzanie muzyki, czytanie książek.
Diagnoza i terapia z zastosowaniem systemu C-Eye zalecana jest pacjentom:
- z dowolnym uszkodzeniem mózgu (uraz mózgowo – czaszkowy, udar, niedotlenienie mózgu i inne), w szczególności: osobom wybudzonym ze śpiączki, które nie odzyskały pełnej świadomości, osobom w stanie minimalnej świadomości (również zdiagnozowanym jako osoby w stanie wegetatywnym);
- cierpiącym na różne schorzenia neurologiczne wpływające na zaburzenie komunikacji z otoczeniem, w szczególności: osobom z czterokończynowym porażeniem mózgowym; dzieciom z zaburzeniami rozwojowymi;
- osobom unieruchomionym, w pełni świadomym mającym problemy z komunikowaniem się, m.in.: pacjentom z afazją, dyzartrią, cierpiącym na stwardnienie rozsiane (SM) i stwardnienie zanikowe boczne (SLA) oraz seniorom mającym problemy z komunikowaniem się.
Do najczęściej wykonywanych zadań, przydatnych do neurostymulacji pacjentów należą:
- śledzenie ruchomego przedmiotu na ekranie
- rozumienie pojedynczych słów
- rozróżnianie kolorów, dźwięków, kształtów, rozmiarów
- rozpoznawanie ludzkich emocji
- zapamiętywanie materiału obrazkowego lub ciągu cyfr
- rozumienie prostych/trudnych zdań
- ćwiczenia skojarzeniowe
- kategoryzacja przedmiotów
- tworzenie ciągów przyczynowo – skutkowych.
Dzięki korzystaniu z systemu C-Eye pacjenci odnoszą korzyści, do których można zaliczyć:
- możliwość komunikacji z otoczeniem – rodziną, lekarzem, terapeutą itp.,
- stymulację funkcji poznawczych (neuroplastyczność),
- stymulację komunikacji werbalnej i pozawerbalnej,
- poprawę kreatywności i wokalizacji,
- poprawę zdrowia i jakości życia pacjentów,
- poprawę stanu emocjonalnego pacjenta,
- wzrost motywacji wewnętrznej do życia i neurorehabilitacji.
Ćwiczenia przy użyciu C-Eye stanowią idealne uzupełnienie innych form terapii oferowanych w naszej placówce (rehabilitacja, terapia zajęciowa, terapia logopedyczna). Dzięki temu narzędziu pacjenci z dużymi deficytami poznawczymi mogą nawiązać satysfakcjonujący kontakt ze światem zewnętrznym, pracować nad poprawą swoich zdolności umysłowych oraz stopniowo rekompensować negatywne skutki przebytej choroby. To sprawia, że ich szanse na powrót do zdrowia stają się bardziej realne.
Więcej informacji o systemie:
TERAPIA POLISENSORYCZNA /WIELOZMYSŁOWA/
Dla osób po ciężkich udarach niedokrwiennych mózgu, po urazach czaszkowo- mózgowych, po operacjach neurochirurgicznych z powodu krwiaków, w stanach po nagłym zatrzymaniu krążenia i skutecznej resuscytacji, w stanach wegetatywnych – proces uczenia się i nabywania wszelkich umiejętności jest niezwykle utrudniony. Dlatego stymulacja wielozmysłowa staje się metodą pomagającą im w odbiorze wrażeń zmysłowych, z otaczającego ich świata. Dostarczenie jak największej ilości bodźców jako informacji o otaczającym świecie ma na celu pobudzenie neuronów do utworzenia nowych dróg neuronalnych, a w konsekwencji do przywrócenia chodź części utraconych funkcji mózgu.
Stymulacja dotykowa
Ma na celu wzbogacenie doświadczeń w sferze dotykowej, niwelowanie lęku przed czymś nieznanym, zwiększenie sprawności motorycznej rąk, dostarczenie różnych doznań dotykowych, a także informacji o otaczającym ich świecie.
Do stymulacji używa się materiałów o różnej fakturze i strukturze takich jak: styropian, wata, gumowe piłki, papiery ścierne, gąbki, druciaki, materiały naturalne takie jak: kamienie, piasek, klocki drewniane, trociny, szyszki, żołędzie itp.
Przykładowe ćwiczenia:
– przesypywanie makaronu, fasoli itp. z jednego naczynia do drugiego
– rwanie papieru i formowanie np. papierowych kul
– dotykanie materiałów o różnej strukturze
Stymulacja wzrokowa
Ma na celu poprawienie percepcji wzrokowej, usprawnienie kontaktu wzrokowego.
Przykładowe ćwiczenia:
– wodzenie oczami za przesuwającymi się przedmiotami np. za zapaloną świeczką, latarką
– patrzenie na pulsujące światełka np. lampki choinkowe
– łączenie obrazków pociętych na części
– dobieranie par takich samych obrazków
– zabawy przed lustrem
Stymulacja smakowa i węchowa
Ma na celu rozróżnianie różnych zapachów (przyjemnych i nieprzyjemnych) oraz źródeł tych zapachów, a także rozróżnianie pokarmów słodkich, gorzkich, kwaśnych itp.
Przykładowe ćwiczenia:
-smakowanie różnych artykułów spożywczych np. dżem, miód, sól, cukier
-rozsmarowywanie na dłoni różnych substancji zapachowych takich jak olejki eteryczne, kremy, zioła, przyprawy
Stymulacja słuchowa
Stymulacja ta ma na celu usprawnianie kanału słuchowego, co powoduje akceptację różnych dźwięków, które wywoływały niepokój, lęk.
Przykładowe ćwiczenia:
– słuchanie grających kartek, pozytywek
– słuchanie dźwięków z różnych instrumentów
– naśladowanie różnych dźwięków (np. padający deszcz)
– słuchanie odgłosów płynących z magnetowidu/otoczenia (kasety, płyty)
U pacjentów w stanie wegetatywnym, których stan zdrowia nie pozwala na opuszczenie pokoju można prowadzić indywidualną terapię przyłóżkową. Polega ona na pobudzeniu wszystkich zmysłów przy jednoczesnym powtarzaniu pewnych ćwiczeń, sytuacji, zachowań.
TERAPIA ZABURZEŃ POŁYKANIA /DYSFAGII/
Dysfagia, czyli trudności z przełykaniem, to zaburzenia polegające na utrudnionym przechodzeniu pokarmu z jamy ustnej do żołądka przez przełyk. Zaburzenia połykania są problemem interdyscyplinarnym, dotykają bowiem nie tylko pacjentów neurologicznych – występują również w onkologii, laryngologii, gastroenterologii. Największym wyzwaniem diagnostycznym i terapeutycznym są zaburzenia połykania w udarach pnia mózgu. Standardem postępowania z pacjentem udarowym powinna być ocena połykania, dokonywana przez neurologopedę, który dokonuje przesiewowej oceny połykania, korzystając z dostępnych narzędzi testowych. Przebieg zależy od stanu chorego: można wykorzystać niewielką ilość zagęszczonego do odpowiedniej konsystencji płynu obojętnego albo wybrać metodę niewymagającą użycia płynu. Wyzwaniem są pacjenci, z którymi – z powodu zaburzonego stanu świadomości, afazji i/ lub apraksji – bardzo trudno nawiązać kontakt werbalny. Prawidłowa diagnoza dysfagii pozwala na wdrożenie terapii, który skupia się na trzech głównych metodach postępowania: restytucyjnych, kompensacyjnych i adaptacyjnych. Mają one na celu dążenie do przywrócenia funkcji połykania, umożliwienie pobierania pokarmów drogą doustną, minimalizowanie ryzyka powikłań, poprawę jakości życia i samooceny chorego. Kroki podejmowane w trakcie terapii można ująć w uniwersalne wskazania:
- wzmocnienie mięśni aparatu artykulacyjnego;
- techniki czyszczące – zapobiegają zaleganiu drobin jedzenia w ustach;
- adaptacja posturalna – specjalne sposoby ustawienia głowy i podawania pokarmu, dzięki którym można nieco poprawić akt połykania poprzez zaangażowanie silniejszej strony (np. przy niedowładzie połowiczym) i zwiększyć ochronę dróg oddechowych;
- konsystencja pokarmu – optymalne są konsystencje gładkie i miksowane;
Do niedawna dysfagia była leczona przy pomocy tradycyjnych ćwiczeń oralnych, terapii cieplnej, poprzez edukację pacjenta i ćwiczenia fizjologiczne. W wielu przypadkach zalecano zmianę diety oraz sposobu przygotowywania posiłków w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z utrudnionym połykaniem. Obecnie na rynku pojawiło się urządzenie VitalStim, które jest wyspecjalizowaną formą elektrycznej stymulacji nerwowo-mięśniowej (NMES), która została stworzona z myślą o leczeniu dysfagii poprzez reedukację mięśni. Jako terapia uzupełniająca przeprowadzana jest równocześnie z ćwiczeniami połykania. Oprócz pomocy w aktywacji i wzmacnianiu mięśni biorących udział w procesie połykania, VitalStim dostarcza również stymulacji czuciowej, która wraz z funkcjonalnym zadaniem przygotowanym przez terapeutę, ułatwia reorganizację obszarów kory mózgowej odpowiedzialnych za procesy połykania. Dodatkową funkcją urządzenia jest elektromiografia powierzchowna (sEMG), która umożliwia obiektywną, jakościową ocenę aktywności mięśniowej w czasie rzeczywistym, co dodatkowo motywuje pacjenta podczas ćwiczeń.
TERAPIA OSÓB Z ZABURZENIAMI POZNAWCZYMI I OTĘPIENIEM
